Fenomen i historia uzależnień

Carl Erik Fisher PRZYMUS. Fenomen i historia uzależnień.

" Niniejsza książka jest historią uzależnienia. Jest to historia odwiecznej choroby, przez którą życie niezliczonych milionów ludzi legło w gruzach, w tym nie tylko tych, którzy na nią cierpieli, ale także ich bliskich. Jest to również historia zagmatwanego, złożonego i głęboko kontrowersyjnego pojęcia, które przez setki lat wymykało się zdefiniowaniu. Uzależnienia towarzyszyły człowiekowi na przestrzeni dziejów, wykraczając poza czas i granice geograficzne, przekraczając również obszary sięgające daleko poza medycynę i naukę, politykę, duchowość, prawo, ekonomię, filozofię i socjologię – nie wspominając o całej literaturze i sztuce, wskazujących na niewypowiedziane deficyty kondycji człowieka. Uzależnienie jest chorobą mózgu, duchowym cierpieniem, romantycznym przejawem artystycznej wrażliwości, emblematem rewolucji przeciwko choremu społeczeństwu i wszystkim tym naraz. Ta książka to historia pojęć: historia uzależnienia jako pojęcia i historia pojęć na temat uzależnień.

Co uzależnienie oznacza dla Was? Każdy z nas ma jakieś przedświadome wyobrażenie na ten temat. Czy zaliczymy tu tylko problemy z narkotykami i alkoholem, czy też można być uzależnionym od hazardu, seksu, jedzenia, pracy, a nawet miłości? Czy jest to kwestia nasilenia, jak w przypadku nadmiernego picia lub brania, czy też u podstaw leży to, jak się czujesz, jakieś wewnętrzne poczucie braku kontroli? Czy każdego można „uplasować” gdzieś w spektrum uzależnienia – (czy na przykład niemożność oderwania się od telefonu też się liczy) – czy też jest to choroba o wyraźnie wyznaczonych granicach, starannie oddzielona od życia normalnego społeczeństwa? Nie chodzi o to, żeby znaleźć łatwe odpowiedzi na te pytania, ale o to, że nie są to pytania czysto naukowe lub medyczne; są one nierozerwalnie związane z naszymi najgłębszymi, kulturowo uwarunkowanymi i często ukrytymi przekonaniami i wartościami. Pytania o uzależnienie są pytaniami o to, co to znaczy być człowiekiem."

Fragment ze wstępu autora

Carl Erik Fisher jest lekarzem psychiatrą klinicznym zajmującym się dziedzina uzależnień, bioetykiem i pracownikiem naukowym Uniwersytetu Columbia, w Nowym Jorku, gdzie pracuje w Wydziale Prawa, Etyki i Psychiatrii. Prowadzi również prywatną praktykę psychiatryczną, koncentrując się na komplementarnych i integracyjnych podejściach do leczenia uzależnień. Jest autorem książki „Przymus: Fenomen i Historia uzależnień”, która ukazała się nakładem wydawnictwa Penguin Press w styczniu 2022 roku, i stała się międzynarodowym bestsellerem. Urodził się i wychował w New Jersey, a obecnie dzieli swoje życie pomiędzy Brooklynem w Nowym Jorku a Lizboną w Portugalii.

 Dr n. med. Bohdan Tadeusz Woronowicz jest lekarzem psychiatrą, specjalistą i superwizorem psychoterapii uzależnień. Utworzył i przez 35 lat kierował Ośrodkiem Terapii Uzależnień w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Książkę The Urge: Our History of Addiction (polskie tłumaczenie ukazuje się pod tytułem Przymus. Fenomen i historia uzależnień) „odkryły” osoby bardzo blisko związane z problematyką uzależnień, znające temat z autopsji i pomagające tym, którzy są nimi dotknięci. „Odkrywcy” uznali, że trzeba ją koniecznie przetłumaczyć i pilnie udostępnić naszym rodakom. Zwrócili się do mnie, abym napisał do niej wprowadzenie. Przyjąłem ich propozycję i potraktowałem zadanie bardzo poważnie, bo zawsze zależało mi i nadal zależy, aby wiedza o uzależnieniach była jak najszersza, ale nie spodziewałem się, że w ślad za autorem Przymusu… wyruszę wkrótce w niezwykle ciekawą i chwilami barwną podróż.

Od pierwszych stron wiedziałem, że mam do czynienia z książką niezwykłą i wymagającą szczególnego potraktowania. Mogłem śmiało podpisać się pod decyzją tygodnika „The New Yorker”, który uznał The Urge… za jedną z najlepszych książek roku 2022.

Po pierwsze jest napisana językiem prostym i zrozumiałym. Wszechstronnie i ciekawie przybliża oraz wyjaśnia zawiłości, specyfikę uzależnień, skuteczne sposoby radzenia sobie z nimi oraz opisuje ich długą historię.

Zawdzięczamy to autorowi, Carlowi Erikowi Fisherowi, który umiejętnie połączył osobiste doświadczenia, wiedzę teoretyczną oraz bardzo cenne spostrzeżenia wynikające z zawodowych doświadczeń. Uzależniony od substancji psychoaktywnych wiele lat temu przestał pić i brać. Odbył też własną terapię i z powodzeniem poradził sobie z uzależnieniem. Jest także lekarzem-psychiatrą i bioetykiem. Pracuje na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku oraz jako specjalista leczący osoby uzależnione.

Do tego opisu trzeba dodać, że Carlowi Erikowi Fisherowi przysługuje miano erudyty. Z wielką swobodą porusza się po zasobach filozofii, religii, socjologii, literatury czy historii, a z czerpanej wiedzy tworzy narzędzie do lepszego wyjaśnienia natury uzależnień, które są jego zdaniem „przerażającym załamaniem rozumu”. Przybliżając wielowiekową historię uzależnień – istniejących, jak wiadomo, na wiele lat przed pojawieniem się współczesnej nauki i medycyny – sięgnął nawet do genezy samego słowa, które w jego odczuciu „pięknie oddaje niuanse i złożoność, leżące u podstaw pojęcia uzależnienia, takie jak zaburzony wybór i uniwersalność, zachowując jednocześnie otwarcie na różnorodność. Możemy też spojrzeć nań jak na palec wskazujący księżyc – coś, co sprawia, że przyglądamy się tajemnicy, czemuś złożonemu, ale ostatecznie ludzkiemu.

Fragment ze wstępu do wydania polskiego